C�y m?t l�

(Nervilia fordii (Hance) Schuitr)); tk, lan c?, thanh thi�n qu?, tr�n ch�u di?p, slam l�i, b�u tho?c (T�y). H? Lan (Orchidaceae).

C�y th?o, cao 10-20cm, c� c? h�nh c?u, m�u tr?ng d?c. Th�n c�y r?t ng?n. Ch? c� m?t l� h�nh tim tr�n, m�p l� hoi lu?n s�ng, x?p n?p theo c�c du?ng g�n v� x�e r?ng nhu c�i qu?t. L� c� cu?ng d�i. C?m hoa l� m?t b�ng; hoa m�u tr?ng, d?m t�m h?ng (l�c n�y l� d� t�n l?i). Qu? nang. M�a hoa v� qu?: th�ng 5-7. C�y m?c hoang ? ch? ?m m�t, v�ng n�i d� l?n d?t, trong c�c khe h?c nhi?u m�n, tr�n c�c b�i c? ven du?ng, ?n du?i t�n c�c l?ai c�y c? kh�c. C�y m?i du?c ph�t hi?n ? L?ng Son, Cao B?ng, H?i Ph�ng (d?o C�t B�), H� Giang, tuy�n Quang, T�y B?c. C�n m?c ? Trung Qu?c.

L� ho?c t�an CML thu h�i v�o cu?i xu�n, d?u h�, phoi ho?c s?y kh�. Khi d�ng, nh�ng nu?c s�i, r?i v� nh? v� phoi cho kh� h?n. du?c li?u c� v? nh?t, hoi d?ng, kh�ng m�i, t�nh m�t, c� t�c d?ng gi?m ho, l�m d?u dau, l?i ph?, gi?i d?c. M?i ng�y d�ng 2 l?n, m?i l?n 2-3 l� th�i nh?, h�m nu?c s�i trong 10 ph�t, r?i ch?t u?ng. D�ng ng�ai, c? CML gi� d?p ch?a m?n nh?t. ? Trung Qu?c, d�ng ph? bi?n CML l�m thu?c b?i du?ng co th?, b? ph?i, gi?m ho, du?i d?ng nu?c s?c, h?p du?ng u?ng ho?c ch? bi?n th�nh cao l?ng. ng�y d�ng 10-20g. CML c�n l� m?t h�ng xu?t kh?u c� gi� tr?. Theo t�i li?u nu?c ng�ai, 400kg du?c li?u CML phoi kh� tr? gi� b?ng m?t chi?c � t� v?n t?i. V?i s? lu?ng 10kg l� kh�, c� th? d?i du?c 350kg ph�n h�a h?c l?ai t?t.