B?nh gan l� m?t v?n d? thu?ng g?p trong ung
thu h?c. Ph?n l?n c�c kh?i u gan l� do di can: trong 28.000 tru?ng h?p ung thu
d?i tr�ng m?i m?i nam ? Anh, hon m?t n?a c� di can t?i gan. Tuy nhi�n ung thu
nguy�n ph�t ? gan v� du?ng ru?t cung r?t quan tr?ng v� c� � nghia v? m?t d?ch
t?.
Theo Richard Simcock, MBBS, MRCD (Medical progress June
2002)
B?nh gan l� m?t v?n d? thu?ng g?p trong ung thu h?c. Ph?n l?n
c�c kh?i u gan l� do di can: trong 28.000 tru?ng h?p ung thu d?i tr�ng m?i m?i
nam ? Anh, hon m?t n?a c� di can t?i gan. Tuy nhi�n ung thu nguy�n ph�t ? gan v�
du?ng ru?t cung r?t quan tr?ng v� c� � nghia v? m?t d?ch t?.
Ung thu ? gan thu?ng c� ti�n lu?ng r?t x?u (th?i gian s?ng c�n
trung b�nh c?a b?nh nh�n ung thu v� di can gan ch? 3 d?n 6 th�ng). Tuy nhi�n,
m?c d� thuy?t hu v� v? di?u tr? trong linh v?c n�y trong qu� kh?, d?n d?n cung
c� nh?ng ti?n b? trong ngan ng?a v� di?u tr? nh?ng kh?i u, nh?ng kh?i u n�y s?
du?c di?u tr? trong c�c trung t�m ung thu v� c�c c�ch di?u tr? s? du?c xem x�t.
S? ti?n b? ch�t �t trong vi?c ch?a l�nh, nhung s? gi?m dau th� c?i thi?n nhi?u,
vi?c ngan ng?a v� truy t�m d� cho hy v?ng th?t s? trong vi?c gi?m t? l? b?nh ung
thu tr�n th? gi?i.
A. UNG THU DI CAN
Gan l� ngu?n g?c th�ng thu?ng c?a nhi?u kh?i u d?c di can, th�ng
thu?ng nh?t l� d?i tr?c tr�ng, v� v� ph?i, m?c d� th?c t? t?t c? ung thu d?u cho
th?y c� s? di can c?a gan.
Trong nhi?u ung thu, di can gan ti?n d?n tru?c ti�n r?t mau v�
di d?n k?t th�c. Tuy nhi�n v?i nhi?u c�ch di?u tr? l?c quan hon, kh? nang s?ng
c�n d?oc c?i thi?n. �i?u tr? tr? gi�p cung du?c d�ng tang l�n d? l�m gi?m t? l?
c?a nh?ng bi?n ch?ng th? ph�t n�y.
1. Ung thu d?i tr?c tr�ng
* �i?u tr? tr? gi�p
Theo d�i di?u tr? ph?u thu?t ung thu d?i tr�ng, 50% b?nh nh�n s?
ch?t, ph?n l?n di can ? gan (c� th? do du?ng tinh m?ch c?a). Theo d�i nhi?u th?
nghi?m l�m s�ng l?n nh?t ngu?i ta th?y r?ng di?u tr? tr? gi�p b?ng h�a tr? to�n
than tr�n 6 th�ng v?i 5-Fluoronacil (a Fluoropyrimidine) d� th?c s? cho nhi?u
ti?n b? trong t? l? s?ng c�n. T?t c? b?nh nh�n th�ch h?p ph?u thu?t Dukes? C n�n
du?c cho h�a tr? tr? gi�p d? gi?m t? l? di can gan. Nh?ng th? nghi?m qu?c gia
ti?n b? hon d� quy?t d?nh ch? d? tr? gi�p l?c quan v� Fluoropyrimidine du?ng ?ng
m?i hon s? l�m vi?c di?u tr? tr? gi�p d? th?c hi?n hon.
* �i?u tr? b?nh ph�t tri?n
Sau khi di?u tr? tr? gi�p, b?nh nh�n ung thu d?i tr?c tr�ng c?n
theo d�i s�t d? ph�t hi?n s?m di can ?nh hu?ng nhi?u d?n s? s?ng c�n. L?i �ch
n�y cung c?n trong ung thu v� nhung thu?ng hay b? thi?u.
* �i?u tr? ph?u thu?t
N?u �t hon 4 di can kh�ng c� b?nh ngo�i gan hi?n di?n th� du?c
xem x�t c?t gan d? l?y di sang thuong v?i b? t? do c?a kh?i u 1cm. Ph?u thu?t
nhu v?y s? c?i thi?n s?ng c�n kho?ng 25%.
D?a v�o ch?n do�n h�nh ?nh d? d�nh gi� ch�nh x�c giai do?n m�
ngo�i gan, d?nh v? gi?i ph?u nh?ng ph?n ph? trong gan cung nhu ch? ra sang
thuong nh?. CT d?ng m?ch, MRI v� si�u �m qua n?i soi ? b?ng l�m tang d? ch�nh
x�c v� d? nh?y c?m c?a giai do?n ti?u ph?u v� c?i thi?n s? ch?n l?a t?ng tru?ng
h?p.
Theo kinh nghi?m c?a ch�ng t�i, nh?ng b?nh nh�n du?c ch?n l?a
t?t cho ph?u thu?t ? b?nh vi?n King?s v� Baringstoke h?i ph?c t?t sau ph?u
thu?t.
* Phuong ph�p c?t b? kh�ng ph?u thu?t
Kh�ng ph?i t?t c? b?nh nh�n d?u th�ch h?p cho ph?u thu?t, v� ?
m?t s? b?nh nh�n d?c bi?t, giai do?n cho th?y kh�ng th�ch h?p ph?u thu?t, v� v?y
m?t s? c�ch kh�c nhau do di?u tr? b?o t?n (b?ng 1) c�c k? thu?t gi?i h?n n?u
kh?i u l?n (m?c d� nh?ng d?u d� dang ph�t tri?n l?n hon d? c?t du?c chu vi l?n
hon) v� c� th? d�i h?i �p d?ng nhi?u k? thu?t. Phuong ph�p m� to�n th�n du?c �p
d?ng m?c d� ch? ch?u d?ng dau t?i ch? trong qu� tr�nh th?c hi?n k? thu?t.
Nh?ng h�nh ?nh m?i d�y t? b?nh vi?n c?a tru?ng �?i h?c t?i Anh
d� cho th?y di?u tr? c?t b? kh�ng ph?u thu?t c� th? l�m g?p d�i kh? nang s?ng
c�n, m?c d� nh?ng h�nh ?nh n�y kh�ng t? nh?ng nghi�n c?u ng?u nhi�n.
* H�a tr?
Ph?n l?n b?nh nh�n di can gan kh�ng th�ch h?p cho ph?u thu?t
ho?c c?t b? kh�ng ph?u thu?t th� ph?i d�ng h�a tr?. Nh?ng t�c nh�n h�a tr? m?i
nhu l� oxaliptatin v� irinotecan do th?p hi?u qu? ? b?nh nh�n c� di can gan v?
ch?t lu?ng cu?c s?ng v� t? l? s?ng c�n.
Fluoropyrimidine u?ng du?c d�ng cho b?nh nh�n m� nghi r?ng kh�ng
t?t cho h�a tr? to�n th�n. Th? nghi?m phan III d?i v?i thu?c n�y ? Anh cho b?nh
nh�n di can gan.
Fluoropyrimidine u?ng nhu capecitabine c� nhi?u h?a h?n cho b?nh
nh�n kh�ng t?t cho h�a tr? to�n th�n.
2. Ung thu v�
Ung thu v� di can hi?m khi th�ch h?p cho ph?u thu?t. V� b?nh
hi?m khi ch? gi?i h?n d?n gan ? giai do?n ta ch� �. Tuy nhi�n h�a tr? c� th? h?u
�ch d? gi?i h?n b?nh. M?c d� vi?c l�m ?n d?nh b?nh b?ng bi?n ph�p hormon thu?ng
th?y v?i nh?ng di can t? ung thu v� tang estrogen, di?u n�y kh�ng th? du?c trong
tru?ng h?p nh?ng di can gan khi s? ki?m so�t b?nh d�i h?i c?n ph?i nhanh
hon.
R?i lo?n ch?c nang gan c� th? l� ch?ng ch? d?nh li�n quan d?i
v?i nhi?u lo?i thu?c ho?t d?ng d�ng trong ung thu v� (anthracydines v� taxanes),
tuy nhi�n c� m?t s? thu?c d?c t? b�o m?i (vinorelbine) c� th? du?c d�ng ngay c?
trong tru?ng h?p b?nh nh�n v�ng da.
3. Nh?ng ung thu kh�c
Nh?ng ung thu di can kh�c c� th? ki?m so�t b?ng di?u tr? to�n
th�n th�ch h?p t�y thu?c v�o t�nh tr?ng b?nh nh�n.
B. UNG THU NGUY�N PH�T
Nh?ng ung thu nguy�n ph�t gan, du?ng ru?t v� t�i m?t th� hi?m ?
Anh, kho?ng 3200 ca m?i nam. Ph�n n?a x?y ra ? m?t, m?t ph?n ba ? t�i m?t v� c�n
l?i l� nguy�n ph�t t? b�o gan. Tr�n th? gi?i, nh?ng ung thu n�y tr? th�nh g�nh
n?ng l?n cho s?c kh?e.
C� s? ti?n b? r?t �t trong vi?c ch?a l�nh b?nh, tuy nhi�n d? l�m
gi?m b?t b?nh th� c� c?i thi?n l?n, s? ngan ng?a, s? truy t�m d� cho hy v?ng
th?t s? trong vi?c l�m gi?m t? l? b?nh.
1. Ung thu gan nguy�n ph�t
HCC nghia l� ung thu gan nguy�n ph�t. C� �t nh?t 350.000 ca ung
thu gan du?c ph�t hi?n m?i nam tr�n th? gi?i v?i t? l? cao ? ��ng Nam �.
80% tru?ng h?p ung thu gan nguy�n ph�t t? xo gan.
Nguy co ph�t tri?n th�nh HCC , xo gan thay d?i t�y thu?c v�o
nguy�n nh�n (b?ng 2 ) . Nguy�n nh�n quan tr?ng nh?t l� vi�m gan si�u vi B ,
C.
S? ph�n ph?i HCC t�y thu?c v�o nhi?m si�u vi B .? ��i Loan nhi?m
si�u vi B m�n t�nh l�m tang nguy co HCC g?p 100 l?n , virus h?at d?ng nhu l� y?u
t? k�ch th�ch m�n t�nh , k�ch th�ch s? th�m nhi?m t? b�o gan , l�m tang kh? nang
thay d?i u t�n sinh .
T? ch?c y t? th? gi?i u?c t�nh kh?ang 1 tri?u ngu?i ? ch�u �u
nhi?m si�u vi B m?i nam v� 22.000 ngu?i s? ch?t do h?u qu? xo gan , ung thu gan
. Tr? em b? nhi?m d? tr? th�nh m�n t�nh hon ngu?i l?n nhi?m.
Nhi?m si�u vi C m�n t�nh r?t d? dua d?n HCC . Nh?ng ngu?i s?
d?ng thu?c ch�ch t?nh m?ch d? nhi?m si�u vi C , v� nh�m tuong t? d? c� t?n
thuong gan do ru?u . Nh?ng y?u t? n�y th�ch h?p cho nguy co HCC.
a.Bi?u hi?n:
? ch�u �u HCC ph? bi?n l� s? ph�t tri?n d?n d?n c?a xo gan .
Nh?ng tri?u ch?ng bao g?m dau b?ng , y?u s?c v� ch�n an . D?u hi?u c?a suy gan
v� tang �p l?c tinh m?ch c?a l� ph? bi?n .
? v�ng d?ch t? , b?nh thu?ng bi?u hi?n ? dau v� sung v? kh?i
u.
L?n gan (th?nh tho?ng l� mass) x?y ra 50% tru?ng h?p , b�ng b?ng
hi?n di?n ho?c th�ng qua suy gan hay di can ph�c m?c.
S?t kh�ng th? gi?i th�ch du?c x?y ra tr�n 10% tru?ng h?p, v�
hi?n tu?ng c?n ung thu cung du?c nh?n th?y (b?ng 3).
b. Truy t�m
HCC ti?t ra trong huy?t thanh alpha- fetopeotein (AFP) 80%
tru?ng h?p, v� do d� n� du?c d�ng d? truy t�m, ch?n do�n v� theo d�i di?u tr?
HCC.
Si�u �m d? ly gi?i cao d�ng d? truy t�m kh?i u nh? (<3cm)
kh�ng tri?u ch?ng. Nhi?u trung t�m d� c� chuong tr�nh truy t�m HCC ? b?nh nh�n
c� nguy co cao.
�i?u n�y d� dem l?i l?i �ch s?ng c�n v� d�nh b?i th�nh ki?n t?
tru?c.
c. Ngan ng?a
Interferon alfa (IFN) d� cho th?y l?i �ch trong vi?c l�m gi?m
ho?t d?ng c?a virus trong nhi?m si�u vi B m�n. T�c nh�n kh�ng virus Lamimidine
cung c� t�c d?ng tuong t?, nhung chua l�m gi?m t? l? HCC.
Ngan ng?a t?t nh?t l� t?o mi?n d?ch d?i v?i si�u vi B. ? ��i
Loan, t? l� HCC gi?m 5 l?n t? khi tr? m?i sinh du?c ti�m ng?a si�u vi B. T? nam
1984, mi?n d?ch n�y d� th?c hi?n 95 qu?c gia da s? ? Ch�u �u.
Tuy nhi�n, chua c� k? ho?ch t?o mi?n d?ch d?i v?i si�u vi B cho
tr? em ? Anh.
Cho t?i b�y gi? v?n chua c� vaccin ng?a si�u vi C.
d. �i?u tr? ph?u thu?t
C?t b? gan l� c�ch di?u tr? duy nh?t cho kh? nang ch?a l�nh v?i
b?nh ph�t tri?n v� xo gan ch? 20% c� th? ph?u thu?t. V?i m?c d? cao c?a nhi?u
b?nh tr?ng ph?i h?p c� 12% t? vong khi ph?u thu?t.
T? l? t�i ph�t cao (t? 20 - 100%) v� kh�ng s?ng s�t du?c t?
55%/m?t nam d?n ch? 15% sau 5 nam. T�i c?t gan c� th? c? g?ng du?c v� di?u n�y
c� th? c?i thi?n s?ng c�n. N?u kh?i u nh? (<3cm) gh�p gan c� th? th?c hi?n.
Gh�p gan c� th? di?u tr? xo gan.
Gh�p gan du?c m? t? d?u ? b?nh nh�n HCC, nhung v?i nhu c?u tang
v?i vi?c cung c?p co quan, nh?ng b?nh n�o gh�p co quan t?t hon th� du?c uu
ti�n.
��ng l?nh ho?c ch�ch tr?c ti?p v�o kh?i u nh? v?i d?u ho?c
ethamol th� du?c d�ng thu?ng qui ? ��ng Nam �. K? thu?t n�y r?, d? v� g�y ra
ho?i t? kh?i u nhanh, t?o ra hi?u qu? trong vi?c ki?m so�t dau c?a kh?i u. T? l?
s?ng s�t sau 1 nam 54 - 88%, do?n cu?i 18 - 51% sau 3 nam.
Kh?i u d? t�i di t�i l?i v� v� v?y phuong ph�p d�ng d?c n?i ti?p
nhau kh�ng c� ti?n b? v? kh? nang s?ng c�n trong c�c k? thu?t n�y ? c�c nghi�n
c?u ? T�y �u v� vi?c di?u tr? kh�ng th�ch h?p cho c�c u l?n.
e. H�a tr?
Chua c� thu?c (bao g?m interferon v� tamoxifan) cho th?y hi?u
qu? l�u d�i trong di?u tr? HCC.
f. �i?u tr? ph�ng x?
�i?u tr? ph�ng x? c� nhi?u tai bi?n v� s? nh?y c?m c?a m� gan
d?i v?i h�a tia x?. �i?u tr? x? d?i v?i m� gan thu?ng g�y vi�m gan do tia x?. K?
thu?t m?i v? l� thuy?t cho ph�p di?u tr? tia x? t�n hi?u cao d? ch?a l�nh HCC,
nhung hi?n nay ti?n tr�nh n�y ch? c� th? du?c d�ng d? l�m gi?m dau.
HCC b?t ethiodiol r?t nh?y, k? thu?t m?i d�ng I-Labelled
ethiodiol cho li?u di?u tr? x? d? lan d?n kh?i u, d�y l� k? thu?t dang du?c
nghi�n c?u nhi?u kinh nghi?m.
2. HCC D?NG FIBROLAMELLAR
Kho?ng 15% HCC l� d?ng fibrolamellar, l� d?ng ung thu gan ph�t
tri?n ch?m. B?nh n�y kh�ng li�n quan xo gan hay nhi?m si�u vi, v� x?y ra ? b?nh
nh�n tr?. B?nh thu?ng kh�ng dau, di?u tr? b?ng c�ch c?t b? kh?i u v� t? l? s?ng
c�n sau 5 nam 40 - 50%.
3. NH?NG KH?I U HI?M
U sarcone m?ch m�u trong m?t s? tru?ng h?p, h�ng nam ? Anh. Li�n
quan d?n s? ti?p x�c v?i thoratrast v� l�m vi?c v?i vinyl cloride trong c�ng
nghi?p. Kh�ng c� di?u tr? n�o cho kh? nang s?ng c�n.
4. UNG THU �U?NG M?T
L� u �c x?y ra trong ?ng m?t c� th? c� ? b?t c? ch? n�o c?a
du?ng m?t. Nh?ng u b�n trong gan c� th? du?c di?u tr? b?ng c�ch c?t gan n?u du?c
ph�t hi?n s?m. Nh?ng kh?i u xa du?c di?u tr? b?ng c�ch c?t b? t� tr�ng t?y.
B?nh hay x?y ra ? tu?i 60 - 65, x?y ra d?u ? 2 ph�i, nh?ng y?u
t? nguy co cho th?y ? b?ng 4.
a. Bi?u hi?n
H?u h?t b?nh nh�n c� v�ng da, th?nh tho?ng di k�m dau v� s?t
c�n. B?nh nh�n c� th? c� s? th?y t�i m?t. Maker ch?n do�n u l� CA- 19 cao.
Ch?n do�n x�c d?nh b?ng ERCP ho?c PTC.
b. �i?u tr? ph?u thu?t.
C?t b? u quanh r?n gan d�i h?i t�i t?o l?i ?ng gan v?i s? m?
th�ng h?ng tr�ng gan. N?n c?t b? gan m?t ph?n du?c d�i h?i th� t? vong do ph?u
thu?t tang, nhung s?ng c�n 5 nam du?c c?i thi?n 20 ? 35%. H?u nhu ph�n n?a b?nh
nh�n kh�ng th? c?t b? (thu?ng v� n� bao tr�m c? m?ch m�u gan) ho?c d� di
can.
Gh�p gan kh�ng du?c th�ch h?p trong tru?ng h?p n�y.
c. H�a tr?.
Ph?n l?n h�a tr? kh�ng ph? bi?n, tuy nhi�n ph?i h?p
anthracycline v?i infusional 5FU (ECF) cho th?y c� hi?u qu? di?u tr? (n� cung c�
hi?u qu? ? c�c ung thu du?ng ti�u h�a tr�n).
Theo th? nghi?m ? b?nh vi?n Royal Marsden, Anh kh�ng c� s? ph?i
h?p n�o c?i thi?n s?ng c�n. T?t c? b?nh nh�n du?c cho h�a tr? n?u d? th�ch
h?p.
d. X? tr?
X? tr? c� th? c?i thi?n s?ng c�n khi ph?u thu?t kh�ng cho ph�p.
Nhung k? thu?t th�ch h?p cho xung quanh m� m?i ng�y k�o d�i 6 - 7 tu?n.
�i?u tr? ch?m (d?t c�c ngu?n tia x? trong t?ng d? ph�n ph?i tia
x?) c� th? d�ng Ir d?t trong c�c ?ng m?t c� li�n quan.
5. UNG THU T�I M?T.
Ung thu t�i m?t c� bi?u hi?n v� ch?n do�n tuong t? vi�m t�i m?t,
thu?ng t�m th?y t�nh c? khi c?t t�i m?t. Kho?ng 90% l� andenocarinoma.
T? l? l?n (80%) b?nh nh�n c� ti?n can s?i t�i m?t m?c d� �t hon
1% b?nh nh�n s?i t�i m?t s? ph�t tri?n th�nh ung thu. S? li�n quan c� th? kh�ng
ph?i l� nguy�n nh�n.
Nhi?m b?nh thuong h�n l� y?u t? thu?n l?i ung thu t�i m?t. Ph?n
l?n b?nh nh�n ti?n tri?n b?nh xa hon t�i m?t do h? Lynpho, v� s? c?t b? r?ng hon
chung quanh gan v� h? Lynpho c?n ph?i l�m. S? x�m l?n t?i ch? v?i ru?t l�n c?n
thu?ng du?c th?y.
M?t trong hai b?nh nh�n s? c� di can. M?c d? cao c?a di can v�
x�m l?n t?i ch? cho ti�n lu?ng x?u , kho?ng 14% s?ng c�n du?c 1 nam.
C. GI?M �AU T?M TH?I
Kh�ng c� ph?u thu?t ch?a l�nh, ti�n lu?ng kh?i u r?t x?u. T?t c?
d?u g�y v�ng da v� m?t s? c� th? c� dau, ch�n an v� m?t r?t ph? bi?n nhu c�c ung
thu kh�c.
* Stents
Stents c�y du?ng m?t s? k�o d�i gi?m dau do v�ng da. Stents c�
th? du?c xuy�n qua da du?i s? hu?ng d?n c?a h�nh ?nh (d?i v?i u quanh r?n gan)
ho?c n?i soi (n?u u ? xa). Stents b?ng kim lo?i t? ph?ng ra du?c thu?ng du?c
ch?n l?a cho b?nh nh�n ti�n lu?ng x?u d? ph�ng khi c?n thay d?i Stents thu?ng
xuy�n. Stents c� th? du?c d?t nhu l� th? thu?t ban ng�y.
Stents d?t du?i da li�n quan t? l? cao c?a r? m?? v� nhi?m
tr�ng, v� du?c xem x�t do ph?u thu?t bypass (n?i t�i m?t h?ng tr�ng), di?u n�y
cho k?t qu? t?t nhung d?t ti?n v� b?nh nh�n ph?i n?m ngh? l�u hon. Th? nghi?m
l�m s�ng ? Anh thu?ng th?c hi?n so s�nh di?u tr? gi?m dau b?ng Stents ho?c ph?u
thu?t Stents b?nh l� �c t�nh ? du?ng m?t.
Ng?a do v�ng da thu?ng du?c l�m gi?m nhi?u nh?t do d?n luu du?ng
m?t, nhung d? nh?t l� cholestyramine v� kh�ng histamine. Ch�ng t�i cung th?y
r?ng th�m kh�ng H2 nhu Cimetidine v?i thu?c gi?m dau v? d�m cung h?u �ch trong
tru?ng h?p kh� khan.
*�au:
Gi?m dau t?i ch? d? d�ng v?i x? tr? li?u th?p, nhung trong
thu?ng h?p c� x�m l?n t?i ch? n??g, vi?c ph�n b? d�m r?i th�n th?ng du?c d�ng d?
gi?m dau t?m th?i. �au gan t? HCC c� th? d�ng thu?c gi?m dau Steroides ho?c
non-steroides (d�ng li?u th?p nh?t).
B?ng 1: Phuong ph�p di?u tr? ung thu di can gan
Phuong ph�p nhi?t |
- Si�u �m nang lu?ng cao, microwaves, d�n l?nh
b?ng laser, c?t b? b?ng tia x?.
- ��ng l?nh |
-
Ho?i t? di?u tr? trong v�ng di?u tr? kh�ng ch?y m�u v� v� tr�ng,
nhung vi?c di?u tr? gi?i h?n b?i k�ch thu?c d?u d� v� dau do t?? thuong b?i
nhi?t c�c c?u tr�c l�n c?n.
- Ch? lu?ng nh? ho?i t? m?c d� th?i gian di?u
tr? d�i. |
Ch�ch tr?c ti?p |
- Ethanol
- Paclitaxel, cisplatin v� c�c t�c nh�n h�a tr?
kh�c. |
- Hi?u qu? trong tru?ng h?p u nh? hon 4cm, nhung
ethanol c� th? r? v�o ph�c m?c g�y dau.
- B?ng ch?ng hi?u qu? t? c�c th? nghi?m l?n chua
c�. |
C�c c�ch kh�c |
Tr? li?u:
photo - dynamic |
S? nh?y c?m v?i �nh s�ng c?a m� kh?i u b?ng
thu?c cho ph�p nang lu?ng th?p du?c d�ng d? lo?i b? kh?i u, nhung s? ti?t ch?m
d�i h?i b?nh nh�n tr�nh �nh s�ng ban ng�y hon 1
tu?n. |
B?ng 2: Nh?ng y?u t? nguy co ph�t tri?n HCC
Vi�m gan si�u vi B |
Nguy�n nh�n ph? bi?n nh?t do
HCC. U?c t�nh y?u t? li�n quan cho s? ph�t tri?n HCC thay d?i t? 20 d?n
250. |
Vi�m gan si�u vi C |
Tuong t? si�u vi B, th?i gian
ch?m t? l�c nhi?m d?n l�c ph�t tri?n HCC c� th? 30 nam. |
B?nh gan do ru?u |
C�ng v?i y?u t? nguy co do ru?u,
t?n thuong do ru?u v� HCC c�ng l�m n?ng th�m b?nh, xo gan l�m tang nguy co HCC 3
11% |
Haemachromatosis |
Nguy co cao n?u xo gan ph�t
tri?n. Nguy co c� th? gi?m b?ng c�ch l�m gi?m s?t d? ngan ng?a xo
gan. |
Ph�i nam |
Nam nhi?u hon n? trong xo gan,
m?c d� t? l? b?ng nhau trong tru?ng h?p kh�ng xo gan. |
Aflatoxin |
Aflatoxin t�ch t? trong th?c v?t
d? tr? kh�ng t?t (d?c bi?t ngu c?c, d?m, bo bo, g?o) l� t�c nh�n ti?m ?n c� th?
g�y ung thu. |
Thu?c l� |
C� b?ng ch?ng nhung chua th? k?t
lu?n - y?u t? nguy co nhi?u ? b?nh nh�n HCC nhung HBV (-) ? c�c nu?c d� ph�t
tri?n. |
Ti?u du?ng |
S? li�n quan kh� ch?t ch? du?c
ch� �. M?c d? cao c?a Insuline v? y?u t? tang tru?ng g?m insuline trong h? c?a
c� th? d�ng vai tr� quan tr?ng. |
Thoratrast |
T�c nh�n tia x? tuong ph?n
(kh�ngc�n d�ng n?a) t?p trung trong gan dua d?n HCC. |
Thu?c ng?a thai u?ng |
C� hi?m tru?ng h?p g?p trong
tru?ng h?p tr�ng k�o d�i. |
B?ng 3: Hi?n tu?ng c?n ung thu
Hi?n tu?ng d?c trung trong HCC
- H? du?ng huy?t: c� th? nh? trong giai do?n cu?i ho?c n?ng
trong tru?ng h?p HCC ph�t tri?n ch?m. Nguy�n nh�n chua bi?t.
- B?t thu?ng h?ng c?u: x?y ra 3 ? 12%
- H? calci m�u
- N? h�a
- N?t xu?t huy?t du?i da
- Tang cholesterol m�u:
C� th? x?y ra 10 - 40% do thi?u ki?m so�t ph?n h?i ? t? b�o u
gan.
B?ng 4: Y?u t? nguy co d?i v?i ung thu du?ng m?t
* S�n l� gan
Nhi?m clonorchis sinensis (t? l? cao ? phuong d�ng) dua d?n ung
thu ? v�ng k� sinh tr�ng nhi?u.
* B?nh t�i m?t
B?nh caroli (d?n t�i m?t b?m sinh) c� th? dua d?n ung thu
* Vi�m xo du?ng ru?t
Kho?ng 40 % b?nh nh�n vi�m gan xo du?ng ru?t c� b?ng ch?ng ung
thu du?ng m?t trong m?t chu?i gi?i ph?u t? thi.
* Vi�m lo�t d?i tr�ng.
S? luu h�nh ung thu trong b?nh nh�n vi�m lo�t d?i tr�ng 0,2 -
1,4%. Y?u t? nguy co c�ng tang trong tru?ng h?p vi�m to�n b? d?i
tr�ng.